Enn og aftur um guð og siðferði

Var að afla mér efnis um bænir vegna bloggs sem ég hef verið að spá í en ekki nennt að koma í framkvæmd þegar ég rakst á notandan Evid3nc3á Youtube.  Hann er með alveg ótrúlega áhugaverðar og skemmtilega vel framsettar pælingar um undirstöður kristinnar trúar og ástæður þess að fólk trúir (og líka hverju og hvernig) út frá sinni persónulegu reynslu.  Hann er búinn að taka fyrir "Hugmyndin um guð (The god concept)", "Bænir (Prayers)" og núna síðast "Siðferði (Morality)".

Í nýjustu færslunni um siðferði fjallar hann um tvö hugtök; Euthyphro dilemma og Divine command theory sem ég hef ekki rekist á áður en eru samt á svipuðum nótum og ég hef sjálfur verið að hugsa um í umræðunni um 'kristið siðferði' en útskýra mína hugmynd bara miklu betur (enda greinilega margir fengið samskonar hugmyndir áður).

Euthyphro Dilemma varpar fram spurningunni:

1. Er það sem er 'siðlegt' (gott) fyrirskipað af guði af því að það er siðlegt (gott)?
2. Er það siðlegt (gott) af því að það er fyrirskipað af guði?

Fyrri skilgreiningin staðsetur guð fyrir utan siðferði, siðferði er þá eitthvað sem guðinn þarf sjálfur að fara eftir til að kallast góður.  Það er þá í raun ekki til neitt sem heitir 'kristið siðferði'.  Seinni skilgreiningin segir að allt sem guð segir að sé siðlegt (gott) er siðlegt og það myndi væntanlega kallast 'kristið siðferði'.  Ef svarið við valkosti tvö er 'já' þá er það Divine command theory.

Divine command therory segir að guð ákveði hvað sé gott og allir fylgi hans vilja.  Það vekur hinsvegar upp nokkur vandamál, td. hvað ef guð fyrirskipar að eitthvað sem er almennt ósiðlegt sé gott .. sem guð gamla testamentisins gerir reyndar ítrekað; fyrirskipar fjöldamorð, nauðganir, rán osfv.  Annað vandamál er hver eigi að túlka hvað sé rangt og hvað ekki, en sem komið er virðist það ekki ganga neitt sérstaklega vel og það eru til hundruðir ef ekki þúsundir kristinna safnaða sem allir hafa mismunandi skilning á 'orði guðs'.  Er td. samkynhneigð viðurstyggð sem þarf að útrýma og er allt í lagi að kveikja í/sprengja upp læknastofur þar sem eru framkvæmdar fóstureyðingar?

Annað sem Evid3nc3 kemur inna er af hverju er trúað fólk gott; vill það bara vera 'góð persóna' eða vill það tryggja sér farmiða inn í himnaríki.  Ef einhverjum er aðeins umhugað að fá aðgang af himnaríki og fer því í öllu eftir boðum og bönnum trúarinnar, fyrir utan að slík eigingirni ber ekki vott um gott almennt siðgæði og náungakærleik þá getur komið að því að viðkomandi framkvæmi eitthvað sem passar við siðgæði trúarinnar en öðrum sem standa utan trúarinnar finnst rangt.  Á sama hátt getur komið upp sú staða að sá/sú sem 'breytir rétt' framkvæmi eitthvað sem fyrirgerir 'rétt' viðkomandi á himnavist.

Niðurstaðan hjá Evid3nc3 finnst mér rökrétt; siðferði getur ekki komið frá guði því annars væri það afstætt.  Ef guð getur bara ákveðið hvað sé siðferðislega rétt og rangt hverju sinni þá verður siðferði marklaust hugtak.  Það er ekki til neitt sér kristið siðferði.